Khẩn trương đảm bảo an toàn hồ đập trước mùa mưa lũ

Hồ Khuổi Kỳ, xã Sóc Hà (Hà Quảng) đảm bảo an toàn trước mùa mưa lũ.

Toàn tỉnh hiện có 3.562 công trình thủy lợi tưới tiêu cho sản xuất nông nghiệp. Trong đó, Công ty TNHH một thành viên Thủy nông Cao Bằng quản lý 66 công trình thủy lợi loại lớn và vừa, có kỹ thuật vận hành phức tạp. Ban quản lý thủy nông cấp xã quản lý, khai thác các công trình thủy lợi vừa và nhỏ, kỹ thuật vận hành đơn giản, diện tích tưới trong phạm vi một xã hoặc liên thôn, xóm gồm các công trình đập dâng, hệ thống kênh mương và công trình tiểu thủy nông, như: đập tạm, guồng cọn, khe lạch... Hiện nay, có 4 hồ chứa đã lập được quy trình vận hành điều tiết; 5 hồ chứa được kiểm định an toàn đập, gồm các hồ: Bản Viết (Trùng Khánh); Khuổi Lái, Nà Tấu (Hòa An); Bản Nưa (Hà Quảng); Co Po (Thạch An). Tuy nhiên, tất cả các hồ chứa đều chưa được lắp đặt hệ thống thiết bị quan trắc. 

Công ty TNHH một thành viên Thủy nông Cao Bằng chủ động phối hợp với Chi cục Thủy lợi, UBND các huyện, xã có hồ chứa rà soát, kiểm tra, chỉ đạo việc đảm bảo an toàn cho các công trình thủy lợi. Xây dựng kế hoạch tích nước hợp lý cho từng hồ; kịp thời phát hiện, xử lý ngay những hạng mục có diễn biến bất thường, hư hỏng gây mất an toàn cho công trình; xây dựng phương án ứng phó khi có sự cố xảy ra; bố trí cán bộ thường trực tại công trình, thường xuyên theo dõi nhằm phát hiện kịp thời các sự cố và đề xuất phương án xử lý. Đã xây dựng phương án phòng, chống lũ lụt cho vùng hạ du của 4 hồ: Bản Viết, Khuổi Lái, Nà Tấu, Bản Nưa. Trong năm 2017 đã thực hiện sửa chữa cấp bách đầu mối 2 công trình hồ Bản Viết và hồ Nà Tậu (Thạch An). 
Qua kiểm tra 22 hồ chứa nước do Công ty TNHH một thành viên Thủy nông Cao Bằng quản lý, có 14 hồ chứa cơ bản đảm bảo an toàn, 8 hồ chứa có biểu hiện thẩm thấu qua thân và vai đập...; một số hồ chứa do bồi lắng lớn nên không đảm bảo dung tích thiết kế. Trong đó, hồ Bản Viết mặc dù đã được sửa chữa, nâng cấp hạng mục tràn xả lũ nhưng tại thân đập vẫn còn hiện tượng thấm ra mái hạ lưu diện tích khoảng 10 m2, cần được xử lý khoan phụt chống thấm và sửa chữa lại đống đá tiêu nước. Hồ Nà Tấu có hiện tượng thấm tương đối lớn qua 2 mang đập phía hạ lưu và thấm qua mang cống lấy nước, hệ thống thoát nước hạ lưu không hoạt động. Hồ Bản Nưa, mái hạ lưu đập đất tại cao trình 81 m có hiện tượng nước ngấm rò rỉ trong phạm vi 20 m2, nhiều vị trí mái hạ lưu bị biến dạng, mái thượng lưu bị xói lở, hệ thống thoát nước hạ lưu đập xuống cấp không còn hoạt động, tiếp giáp đập và tràn nước chảy thảnh dòng. Hồ Khuổi Lái, mái hạ lưu đập đất cao trình 68 m có hiện tượng rò rỉ phạm vi ngấm 20 m2, hệ thống thoát nước hạ lưu xuống cấp. Hồ Khuổi Áng, mái hạ lưu đập đất có hiện tượng ngấm qua vai phải đập và ngấm trên cống lấy nước, mái thượng lưu đập bị xói lở. Hồ Thôm Nạc có hiện tượng thấm ra mái hạ lưu đập đất, thân tràn xả lũ xuống cấp, cần xử lý cửa van lấy nước. Hồ Nà Sloỏng, mái hạ lưu đập đất tại cao trình 140 m có hiện tượng ngấm, rò rỉ khoảng 20 m2 cần được xử lý khoan phụt chống thấm. Hồ Thôm Cải, thân đập đang có hiện tượng thấm. Ngoài ra, một số hạng mục của các hồ chứa khác cũng cần khắc phục sửa chữa, như: đường quản lý hồ Khuổi Kéo (Trà Lĩnh) bị sạt lở lấp hết đường lên hồ; đường vào hồ Nà Danh (Thạch An) bị lấn chiếm không đảm bảo cho công tác cứu hộ, cứu nạn và xử lý khi có sự cố; các hồ Co Po, Nà Vàng (Thạch An), Cao Thăng (Trùng Khánh) lòng hồ đất bồi lắng nhiều nên không đảm bảo dung tích chứa nước. Hệ thống kênh đá xây của một số hồ đã bị hư hỏng, xuống cấp cần được sửa chữa, nâng cấp...

Hồ Bản Viết, xã Phong Châu (Trùng Khánh), thân đập phía hạ lưu có hiện tượng thấm cần khắc phục.

Ông Trần Bằng Tường, Giám đốc Công ty TNHH một thành viên Thủy nông Cao Bằng cho biết: Nguyên nhân chủ yếu là do các công trình hồ chứa trên địa bàn tỉnh hầu hết được xây dựng từ những năm 60 - 90 của thế kỷ trước đều là đập đất nên đã xuống cấp, bị rò rỉ, thấm nước, nhưng chưa được sửa chữa, nâng cấp. Nguồn kinh phí để sửa chữa, nâng cấp công trình hằng năm bố trí hạn hẹp. Công ty đã tham mưu Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kiến nghị Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tổng cục Thủy lợi trình Chính phủ cấp kinh phí (dự kiến 103 tỷ đồng) để sửa chữa, nâng cấp, khắc phục sự cố rò rỉ, thấm nước của 8 hồ chứa đang mất an toàn, gồm các hồ: Nà Tấu, Khuổi Lái, Khuổi Áng (Hòa An), Nà Sloỏng, Thôm Nạc (Thạch An), Bản Viết (Trùng Khánh), Bản Nưa, Thôm Cải (Hà Quảng). Hỗ trợ kinh phí, kỹ thuật để lắp đặt thiết bị quan trắc; tư vấn, hỗ trợ kỹ thuật, kinh phí cho công tác kiểm định và xây dựng phương án phòng, chống lũ lụt vùng hạ du đập, hồ chứa.